Μαρία Πρωτόπαπα: "η ελληνική παθογένεια οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην οικογένεια"


Χαμηλών τόνων άνθρωπος, αλλά υψηλών δυνατοτήτων ηθοποιός, έκανε θραύση πριν από λίγα χρόνια με το μονόλογο «Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.». Στα περσινά Θεατρικά Βραβεία Κοινού του «α» βραβεύτηκε από εσάς για την ερμηνεία της στην παράσταση «Χαίρε Νύμφη». 

Φέτος πρωταγωνιστεί στο δράμα του Ευγένιου Ο’Νιλ «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» στο Εθνικό. Ποια είναι, στ’ αλήθεια, η Μαρία Πρωτόπαππα; Ας την αφήσουμε να μας συστηθεί. Επιμέλεια: Ιλειάνα Δημάδη

Μεγάλωσα στον Κορυδαλλό. Οι γονείς μου είχαν μέχρι πρόσφατα εκεί ένα χαρτοπωλείο. Η κρίση τούς ανάγκασε να το κλείσουν. Ο Κορυδαλλός ήταν τη δεκαετία του ’80 ό,τι η Ομόνοια σήμερα: το κέντρο εμπορίου των ναρκωτικών της πρωτεύουσας. Η πρέζα και η ηρωίνη ήταν το μόνιμο σκηνικό γύρω μου. Έφυγα, έζησα στο κέντρο και για ένα διάστημα στο χωριό μου, έξω από την Κόρινθο. 
Εδώ κι ένα χρόνο έχω μετακομίσει σε ένα μικρό διαμέρισμα –ένα δωμάτιο είναι όλο κι όλο– στον Χολαργό. Δεν έχω ούτε καν σταθερό τηλέφωνο. Κάνω ξανά… φοιτητική ζωή. Φοβάμαι μη φτωχύνω κι άλλο κι έτσι αποφάσισα να περιορίσω όσο γίνεται τα έξοδά μου. Πέρυσι εργάστηκα σχεδόν όλη τη χρονιά και πληρώθηκα μόνο για τους τρεις μήνες. Είμαι συνηθισμένη να βρίσκομαι «στον αέρα». Έτσι είναι το επάγγελμα του ηθοποιού: δουλεύεις τζάμπα και στο σκοτάδι…

«Εκτέθηκες ανεπανόρθωτα!» μου έλεγαν κάποιοι, ακόμη και από το στενό μου περιβάλλον, επειδή στο «Χαίρε Νύμφη» του Γρηγόριου Ξενόπουλου (στο Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Λένας Κιτσοπούλου) εμφανιζόμουν γυμνή ερμηνεύοντας την αστή που γινόταν πόρνη. Δεν γινόταν όμως να μιλήσουμε για την εκπόρνευση χωρίς να δείξουμε το «εκδιδόμενο» σώμα. Ήταν μια ευχάριστη στιγμή το βραβείο των αναγνωστών του «α». Δεν θέλω όμως να κακομαθαίνω. Λένε πως από το πολύ μπράβο γίνεσαι μαλθακός... 

Είμαι ερωτευμένη με το έργο του Ο’Νιλ «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα». Είναι γεννημένο μέσα από την αρχαία ελληνική τραγωδία. Ο Ο’Νιλ μεταφέρει το μύθο της «Ορέστειας» στην Αμερική το 1860, μετά το τέλος του εμφυλίου και γράφει το έργο… υπό την επήρεια του Φρόιντ και της ψυχανάλυσης! Θέμα του; Μια δυσλειτουργική οικογένεια, πλούσια κι επιφανής, βυθισμένη όμως στην αιμομιξία, στο μίσος, στην εκδίκηση και στα νοσηρά πάθη. Στην αρχή με έπιασε η ψυχή μου με τα θέματα που ανασύρει. Έβλεπα εφιάλτες. Ξύπνησαν μέσα μου εφηβικές αναμνήσεις και ζωώδη ένστικτα. Ίσως γιατί το έργο μιλά τελικά όχι μόνο για κάποια πρόσωπα και για μια οικογένεια, αλλά για το ίδιο το θηλαστικό που αποκαλούμε «άνθρωπο». 

Η Λαβίνια που ερμηνεύω είναι η κόρη της οικογένειας, ένα δραματικό πρόσωπο-ανάμνηση της Ηλέκτρας. Η Λαβίνια «πληρώνει» για τον εμφύλιο των δικών της και τελικά τους εκδικείται. Χωρίς να ματώσει τα χέρια της, γίνεται ο δήμιος όσων την καταπιέζουν. Κατευθύνει τον αδερφό της (στην παράσταση ο Χρήστος Λούλης) να δολοφονήσει τον εραστή (Γιώργος Γάλλος) της μητέρας της (Καρυοφυλλιά Καραμπέτη) και οδηγεί την τελευταία στην αυτοκτονία. 

Στην παράσταση φοράμε υπέροχα κοστούμια εποχής (ενδυματολογία: Ιωάννα Τσάμη). Η σκηνοθετική όμως γραμμή του Γιάννη Χουβαρδά δεν είναι καθόλου… εποχής. Χρησιμοποιούμε μικρόφωνα-ψείρες και η παράσταση θυμίζει γύρισμα κινηματογραφικής ταινίας. Κάποιοι, μάλιστα, από τους ηθοποιούς –ο Γιώργος Κοτανίδης, η Μάγια Λυμπεροπούλου, η Θέμις Μπαζάκα και ο Χάρης Τσιτάκης– κρατούν κάμερες και μας τραβούν βίντεο!

Είμαστε δέσμιοι των κυττάρων και των ιδεών μας. Το έργο του Ο’Νιλ μιλά για την παθογένεια μιας οικογένειας αλλά και του αμερικανικού έθνους. Αντίστοιχα η ελληνική παθογένεια οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ελληνική οικογένεια. Ως χώρα, εξάλλου, είχαμε πάντοτε το σύνδρομο του ανηλίκου, την ανάγκη ενός «πατέρα», συνήθως με τη μορφή του εξωτερικού δανεισμού. Κάποια στιγμή όμως πρέπει να ενηλικιωθούμε, να ορίσουμε τον εαυτό μας και τα όριά μας. 

Φρίκαρα στην αρχή με την άνοδο του φασισμού στην Ελλάδα. Έτυχε να συναντήσω ανθρώπους που έκαναν αυτήν τη στροφή. Κάθισα να τους ακούσω. Δεν πιστεύω, λοιπόν, ότι ξαφνικά μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού ενστερνίστηκε το φασισμό. Απελπισμένοι είναι και ανυπεράσπιστοι, με χαμηλά εισοδήματα, φτώχεια αληθινή. Οι φασίστες τούς πουλάνε προστασία. Κι εκείνοι ενδίδουν. Χωρίς να είναι άλλοθι αυτό, πιστεύω πως όταν βρίσκεται κάποιος σε κατάσταση πανικού, δεν μπορεί να σκεφτεί τις συνέπειες…

Η παράσταση «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο στις 21/2. Παίζουν επίσης οι Ακύλας Καραζήσης, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Χρήστος Λούλης, Γιώργος Κοτανίδης, Μάγια Λυμπεροπούλου, Θέμις Μπαζάκα, Γιούλικα Σκαφιδά, Χρήστος Στέργιογλου κ.ά.

Photo credits: Πάνος Κοκκινιάς

Σχόλια